Halloween, we kunnen er bijna niet meer omheen. Waar het eerst vooral bekend was uit Amerika, wordt het nu ook steeds meer gevierd in Nederland en in rap tempo populairder.
In mijn lessen komt het ook jaarlijks terug als thema. Waar ik jaren geleden nog weleens verkleed op de mat ging zitten, laat ik me nu liever leiden door de achtergrond van Halloween. Want wat vieren we nu eigenlijk met Halloween?
In dit blog neem ik je mee naar de basis van Halloween en vertel ik je uit dat het meer is dan kinderfeest met verkleden en snoepjes op halen. Ook leg ik uit hoe ik Halloween vier en de verbinding maak met yoga.
Keltische traditie
Halloween is afgeleid van Hallow-e’en, oftewel All Hallows Eve, de avond voor Allerheiligen, 1 november. Het werd voor het eerst gevierd in de 16e eeuw in Schotland, maar de oorsprong gaat veel verder terug.
Samhain
Halloween komt vooruit uit het Keltische feest Samhain, (spreek uit: Sou-wen), wat letterlijk betekent “einde van de zomer”. Het was de tijd dat de laatste oogst was binnengehaald en het vee op stal stond voor de winter. Het werd gezien als het einde van het jaar en dat werd gevierd met een feest; een oogstfeest. Je zou het ook kunnen zien als een oudejaarsfeest, want het begin van de winter op 1 november wordt volgens de Keltische tradities gezien als het begin van het nieuwe jaar.
Je afkomst eren
Naast een oogstfeest was Samhain vanuit de Keltische traditie ook een feest van de doden en de tijd om je voorouders te eren. Ze geloofden dat met Samhain de ‘deur’ tussen de aardse wereld en de geesten wereld een klein stukje open stond. Hierdoor was het mogelijk voor de zielen van de doden en andere wezens om naar de aardse wereld te komen. Tijdens het feestmaal met Samhain werden daarom plekken vrijgehouden voor overledenen en herinneringen opgehaald.
Aangezien er niets of niemand was die bepaalt wie er door de ‘deur’ kwam konden naast de zielen van overledenen ook slechte geesten naar onze wereld komen. Om deze gunstig te stemmen werd buiten eten en drinken neergezet en om zich te beschermen tegen kwade geesten werden fakkels gebrand rond het huis en maskers gedragen. Dit lijkt op wat we nu kennen als het huidige Halloweenfeest.
Allerheiligen
In de 9e eeuw mengde Samhain zich met het christelijke Allerheiligen. Allerheiligen was in het begin van de 7e eeuw ingevoerd om alle christelijke heiligen te eren, toen nog op 13 mei. In 835 werd het door de toenmalige paus veranderd naar 1 november, waarmee het een overlap kreeg met Samhain.
Trick-or-treat
Naast het verkleden wordt er tijdens het Halloween feest door kinderen ook langs deuren gegaan om snoep op te halen. Dit “trick-or-treat” heeft mogelijk een Christelijke oorsprong.
Op Allerzielen (2 november) gingen in lompen gehulde christenen in de dorpen rond en bedelden om zielencake (brood met krenten). Voor elk brood beloofden ze een gebed te zeggen voor de overleden dierbaren van degene van wie ze het hadden gekregen. Deze ziel zou dan bevrijd worden uit het vagevuur en zijn weg vinden naar de hemel.
Halloween in Amerika
Hoewel Halloween vooral bekend is vanuit Amerika wordt het daar pas zo’n 150 jaar gevierd, in eerste instantie ook alleen door de immigranten uit Ierland en Schotland die het feest van origine vierde. Pas in de 20e eeuw werd het meer een feest in alle lagen van bevolkding.
Leuk detail is pompoenen de Amerikaanse toevoeging zijn aan het Halloween feest. De kelten kenden het gebruik om rapen uit te hollen (iets wat we ook weer terugzien bij Sint Maarten), maar de Noord-Amerikaanse pompoenen bleken hier veel geschikter voor.
Jack O’Lantern
Een uitgeholde pompoen met een kaarsje dient als lantaarn om dolende zielen de weg naar huis te laten vinden. Ze worden een Jack O’Latern genoemd.
Deze naam komt mogelijk uit het oud-Ierse verhaal van een beruchte bedrieger, Jack, die door zijn bedrog niet de hemel mocht binnentreden. Aangezien hij meermalen de duivel had bedrogen, was hij zelfs niet meer welkom in de hel. Jack werd een dolende ziel.Als troost gaf de duivel hem nog wel een gloeiend kooltje. Volgens het verhaal stak Jack het gloeiende kooltje in een knol die hij aan het eten was en zo had hij een lantaarn om zijn pad tussen de twee werelden kon verlichten.
Halloween is dus een mooie, bonte verzameling van gebruiken uit diverse tradities. Misschien dat het daarom zoveel mensen aanspreekt en aan populariteit wint. Maar misschien ook door het uitbundige karakter wat het heeft, in deze toch we donkere gure tijd aan het begin van de winter.
Je eigen manier
Of je nu wel of niet van verkleden houdt, er zijn meerdere manieren om Halloween te vieren. Het gaat erom dat je manier vindt die bij je past, net als bij yoga. Als je doet wat iedereen doet gaat het op den duur spanning opleveren en tegen je werken.
Zelf kies ik thuis voor een mix van Halloween zoals we het vanuit Amerika kennen en Keltische gebruiken. Met twee kinderen is dat het meest praktisch. De herfsttafel wordt versierd met spinnen en pompoenen en ondertussen vertel ik hen waar het voor staat.
In mijn lessen sta ik vaak meer stil bij de achtergrond van uit de Keltische traditie in combinatie met de yoga traditie. Zo staat dit jaar het naar binnen te keren en stil te staan bij waar je vandaan kom, je basis. Vanaf de basis bouwen we de houding op en bied ik steeds mogelijkheden om te komen in de houding waar het werkelijk om gaat. En dat kan voor iedereen weer anders zijn. Net als dat Halloween voor iedereen weer ander gevierd kan worden.